Dilan Babat

 

SILÊMANÎ - Şam hükümetinin getirdiği yasaların içerisinde kadınlara yer verilmediğini dile getiren Kuzey ve Doğu Suriye Kongra Star Koordinasyon üyesi Bêrîvan Xalîd, “Kuzey ve Doğu Suriyeli kadınlar ve var olan kurumlar olarak bu yasa bizi temsil etmiyor. Bu yasa da kadınların hakları yer almadıkça bu yasa bizi temsil etmeyecek” dedi.

 

Suriye’de 1963'de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık iktidarı, 8 Aralık 2024 tarihinde başkent Şam'ın rejimin kontrolünden çıkmasıyla çöktü. Esad ve Baas iktidarı, HTŞ’nin başkent Şam'a girmesiyle sona ermişti. Yönetimi ele geçiren HTŞ, geldiği günden beri halklara yönelik saldırıları ve kadınlara yönelik çıkardığı yasalarla fili bir şeriat uygulaması gerçekleştiriyor.

 

Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), kadınların toplumsal hayata katılımını artırmak amacıyla Kadın İşleri Bürosu’nu kurdu. Büro Başkanı Ayşe el-Dibs, Türkiye'deki AKP’nin kadın politikalarını örnek alacaklarını belirtirken, başörtüsü konusunda kadınlara özgürlük tanınacağını savundu. Ancak pratikte, kadınların başörtüsü takmaya zorlandığı uygulamalar dikkat çekiyor. HTŞ’nin geçici anayasasında kadın, daha çok ‘aile’ bağlamında tanımlanıyor. Modernleşme söylemine rağmen, HTŞ’nin kadın politikaları ifade özgürlüğü ve siyasi temsilde ciddi kısıtlamalar içeriyor.

 

Güney Kürdistan’ın Silêmanî kentinde 15-17 Mayıs tarihlerinde düzenlenen Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesel Demokratik Kadın Koalisyonu (NADA) 1’inci kongresinin katılımcılarından Kuzey ve Doğu Suriye Kongra Star Koordinasyon üyesi Bêrîvan Xalîd, Suriye’deki kadın mücadelesini JINNEWS’e değerlendirdi. 

 

Kadın birliği önemi

 

Kuzey Afrika’dan Lübnan’a kadar tüm kadınların, NADA’nın birinci kongresini geliştirmek için burada bulunduğunu belirten Bêrîvan Xalid, 200 delegenin NADA’nın kongresine katıldığını ve Rojava halkı olarak da bu kongrede kendilerinin de yer aldığını söyledi. Bêrîvan Xalîd, “Bu kongrenin çok iyi sonuçlarla sona ermesini umut ediyoruz. Suriye’de kadınlar nasıl bir birlik oluşturduysa aynı heyecan ve moralle burada bulunan kadınlarla birlikte bir birlik kurarak tüm dünyaya örnek olacaktır” dedi. 

 

‘Kadınlar her alanda karar mekanizmalarında’

 

Rojava’nın durumuna ilişkin bilgi veren Bêrîvan Xalîd, sözlerine şunları ekledi: “Kürt kadınları öncülüğünde bir devrim gerçekleşti. Türk, Arap, Çerkez, Kürt ve birçok halk bir arada yaşıyor. Kadınlar sistemin tüm saldırılara karşı bir örgütlenme içerisindeler ve yaşamlarına da bunu uyguluyorlar. Kadınlar, eğitimden, ekonomiye, özsavunma güçlerini kurarak kendi hakları için mücadele ediyorlar. Komün alanlar oluşturarak, ortak bir yaşamı oluşturmaya çalışıyorlar. Tüm yapı ve kurumlarımızda eşbaşkanlık sistemiyle yürütülüyor. Kadınlar her alanda karar mekanizmasına dahil edilerek, kendi yaşamlarına ve haklarına dair kararlarını alıyor.”

 

‘Kadın esas alınmıyor’

 

Şam hükümetinin halklara yönelik uygulamaları ve yasalarıyla birlikte Suriye’nin bir kriz içerisinde olduğunu vurgulayan Bêrîvan Xalîd, “Şam hükümetinin uygulamaları, kadınların haklarına dönük bir tehlikeyi de beraberinde getiriyor. Suriye yeni sürece doğru gidiyor. Baas rejiminin yıkılması ve HTŞ’nin yönetimi almasıyla beraber, yönetimin aldığı kararlarda kadınların yönetimde olmadığını açıkladılar. Bu yönetimde kadın esas alınmıyor. Çıkardıkları yasa da kadınların gücü ve iradesi orada yansıtılmıyor ve yine kadınlara yer verilmedi. Kuzey ve Doğu Suriyeli kadınlar ve var olan kurumlar olarak bu yasa bizi temsil etmiyor. Bu yasa da kadınların hakları yer almadıkça bu yasa bizi temsil etmeyecek. Bu yasanın içerisinde haklarımız yer alana kadar, bütün dünyada haklarımız tanınıncaya kadar mücadelemize devam edeceğiz” diye konuştu.