HABER MERKEZİ- Cizîr Kantonu’ndaki kadın avukatlar, insan hakları ve adaleti koruma mücadelelerinin sürdüğünü belirterek, Suriye'de kalıcı barış ve hukukun üstünlüğünün sağlanması için herkesi yasal ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdı.

 

Kuzey ve Doğu Suriye’nin Cizîr Kantonu’ndaki kadın hukukçular, Suriye sahil kentlerinde ve Süveyda’da sivillere yönelik işlenen suç ve ihlallere ilişkin Qamişlo kentinde açıklama yaptı. 

 Açıklamada şunlar yer verildi: “Yasal, hukuki ve mesleki sorumluluklarımız ve hakikatin ve adaletin korunmasına olan bağlılığımız doğrultusunda, Suriye'deki insan hakları ihlallerinin ve savaş suçlarının artışını derin bir endişeyle izliyor ve kınıyoruz. Belgelenmiş katliam ve kayıplar, işkence ve halkın mallarına zarar verme suçlarının yanı sıra binlerce sivilin yerinden edilmesini de acıyla takip ediyoruz. Uluslararası insan hakları hukuku kuralları, Cenevre Sözleşmeleri ve protokolleri ile Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme gibi ilgili uluslararası anlaşmalar ihlal ediliyor.”

 

İhlaller şöyle sıralandı:

 

“*Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ve insan hakları merkezlerinin raporlarına göre, Suriye kıyılarında yüzlerce sivil katledildi ve sistematik yıldırma kampanyaları başlatıldı.

 

*Şam ve kırsalında toplu infazlar ve zorla gözaltılar gerçekleştirildi; ayrıca aktivistler ve gazeteciler de tutuklandı.

 

*Haziran ayında Siweyda kentine ağır silahlı saldırılar düzenlendi; yüzlerce sivil öldürüldü ve bölge sakinlerinin malları yağmalandı, yakıldı ve tahrip edildi.

 

*-2025 yılının ilk 6 ayında 658'den fazla kadın, çocuk ve erkek silahlı gruplar tarafından kaçırılıp tutuklandı.”

 

Talepler

 

“*Uluslararası insan hakları yasalarına karşı olan bu suçları şiddetle kınıyoruz.

 

*Roma Statüsü uyarınca, suçları belgelemek ve uluslararası standartlara uygun delil toplamak, failleri sorumlu tutmak ve onları uzmanlaşmış uluslararası mahkemelerde adalete teslim etmek için bağımsız bir uluslararası soruşturma komitesinin kurulmasını talep ediyoruz.

 

*Suriye bileşenlerinin iradesini ifade eden, hukukun üstünlüğünü tesis eden, yurttaşlar arasında eşitliği güvence altına alan, yargının bağımsızlığını sağlayan ve temel hakları koruyan, tüm bileşenlerin onayını alan ulusal bir anayasa oluşturulması için çalışmalar yapılmalıdır.

 

*Suçları soruşturmak, sorumluları hesap vermeye zorlamak, mağdurlara uzlaşma adaleti ilkelerine uygun olarak tazminat sağlamak ve bu suçların gelecekte tekrarlanmamasını sağlayacak mekanizmalar sağlamak için bağımsız bir ulusal geçiş adaleti kurumu kurulmalıdır. Bu kurum, Suriyeli bileşenlerin temsilcilerinden oluşmalıdır.

 

*Uluslararası mesleki ve hukuki standartlara uygun olarak, gelişmiş yargı mekanizmaları geliştirilmeli ve bu bağlamda mağdurlara hizmet verecek hukuk merkezleri kurulmalı, ücretsiz hukuki yardım sağlanmalı ve kadın avukatların sivillerin haklarını korumadaki rolü güçlendirilmelidir.

 

*Suriye'de uluslararası insan hakları hukukunu uygulamak, insan hakları soruşturmaları ve davaları hakkında düzenli raporlar yayınlayarak yargı kurumları içindeki hesap verebilirliği güçlendirmek ve yasal denetim mekanizmalarını harekete geçirmek.

 

*Sivillerin korunması, adaletin sağlanmasının desteklenmesi ve uluslararası hukuka saygının sağlanması konularındaki rollerini etkinleştirmek için uluslararası insan hakları örgütleriyle çalışma ve işbirliğini güçlendirmek.

 

Suriye'de kalıcı bir çözümün ancak aşağıdaki hususlara dayalı genel bir anayasal devlet kurulmasıyla mümkün olabileceği kanaatindeyiz:

 

*Kültürel, dini ve etnik çeşitliliğe saygıya dayalı güçlü ulusal birlik ve toplumsal uyum.

 

*Her birey için medeni, siyasi, ekonomik ve sosyal insan haklarını garanti altına alan kanun önünde tam eşitlik.

 

*Bireysel hak ve özgürlüklerin temel garantörü olarak yargı bağımsızlığı.

 

*Kadınların, çocukların ve savunmasız grupların korunması, özellikle yasal ve sosyal korumalarının sağlanması.

 

*İhlallerin faillerinin hesap verebilirliğini, mağdurların tazminini ve tekrarlanmamasını garanti altına alan etkili geçiş adaleti mekanizmaları.

 

*Adalet ve eşitlik değerlerini savunan geniş ve şeffaf bir ulusal diyalog yoluyla tüm Suriyeli bileşenlerin anayasanın hazırlanmasına dahil edilmesi.

 

*Haklara saygı gösterilmesini ve hukukun önyargısız ve ayrımcılığa uğramadan uygulanmasını sağlamak için yargı ve hukuk kurumlarını harekete geçirmek.

,

*İhlalleri belgelemek ve yasal kararların uygulanmasını izlemek için Uluslararası İnsan Hakları Örgütleriyle etkili bir şekilde iş birliği yapmak.

 

*Bizler, Cizîr Kantonu avukatları olarak, insan hakları ve adaletin korunması için hukuk çalışmalarımızı titizlikle ve yorulmadan sürdürme konusundaki tam kararlılığımızı yineliyoruz ve kalıcı barış ve hukukun üstünlüğünün sağlanması için herkesi hukuki ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmeye çağırıyoruz.”