
Kırmızıya boyanan sokaklar: Akdeniz’de salça ve dayanışma
- 09:04 7 Temmuz 2025
- Emek/Ekonomi
MERSİN- Akdeniz ilçesinde, bireyselleşme kültürüne meydan okuyan kadınlar, imece usulüyle salça üretimine başlıyor. Kadınların emeğiyle şekillenen bu salça, kış sofralarına lezzet katarken aynı zamanda dayanışma kültürünü de büyütüyor.
Akdeniz ilçesinin Kürtlerin yoğun yaşadığı mahallelerinde, yaz sıcağının kavurucu nefesiyle birlikte salça mevsimi başladı. Acılığıyla bilinen biberler, kadınların ellerinde tek tek ayıklanırken, mahalle sokaklarına biber kokusu karışıyor. Tohumlarından arındırılan biberler, büyük leğenlerde yıkanıp güneş altında kurutuluyor. Kızgın güneşin altında kuruyan biberler, ardından patos makinesinden geçirilerek salçanın kan kırmızısı ham hali ortaya çıkıyor. Bu mahallelerde salça, damlarda güneşin altına seriliyor, rüzgârla dalgalanan kırmızı sergiler, mahallelerin sokaklarını bir renk ve emek şenliğine çeviriyor. Kadınların ellerinde şekillenen bu salça, hem kış sofralarının lezzetini hem de bir dayanışma kültürünü büyütüyor.
Birlikte üretmenin inadı
Biber salçası yapımında yaz sıcağı sadece biberleri değil, dayanışmayı da kızgın güneşte kavuruyor. Kadınlar, kilolarca acı biberin başına imece usulüyle toplanıyor, elleri yakılsa da tek tek tohumlarını ayıklayarak salça yapımını başlatıyor. Bu süreç, bireysellik ve tüketim kültürünün dayatıldığı sistemde, “birlikte üretmenin” inadını sürdürüyor. Kadınlar sadece salça değil, aynı zamanda kendi elleriyle pul biber de üretiyor. Fabrikasyon salçayı hijyenik bulmayan kadınlar, bu dönemi bir gelenek olarak yaşatmayı sürdürüyor. Salça kuruyup hazır hale geldiğinde bir kısmı mutfaklara kış hazırlığı olarak girerken, bir kısmı ise ev gelirine katkı için satılıyor.
Bu sahneler, Kürdistan’ın farklı şehirlerinden batıya göç ettirilen Kürt halkının, kendilerine miras kalan kolektif yaşam kültürünü metropollerin beton sokaklarında da yaşattığını gösteriyor. Akdeniz ilçesinin pek çok mahallesinde kadınların elinde yeniden yeşeren bu dayanışma, sistemin parçaladığı hayatlara karşı, çatılarda kızıl bir direniş gibi parlıyor.