1990 yılında okullarda, yurtlarda ve devlet dairelerinde art arda yapılan bekâret kontrolü uygulamaları, kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı. Bu uygulamalara karşı Türkiye genelinde çok sayıda eylem düzenlendi. Ankaralı kadınlar da bu eylemlerde aktif rol aldı. Ancak zamanla, yalnızca eylem yapmanın yeterli olmadığı, bekâret kontrolüne karşı çıkmanın ötesinde, bu uygulamaya maruz kalan ve kalabilecek kadınlarla buluşabilecek daha geniş bir kampanyanın örgütlenmesi gerektiği fikri öne çıktı.

 

Bu doğrultuda, 19 Haziran günü düzenlenen ilk toplantıya İHD Ankara Şubesi Kadın Komisyonu, Perşembe Grubu, Kadın Dayanışma Vakfı Girişim Kurulu, Eğitim-Sen, Türk Tabipleri Birliği, Hemşireler Derneği, Kadınların Ankarası Komisyonu, Bağımsız Kadınlar Grubu, Tartışma Grubu, Sosyalist Parti Kadın Komisyonu, Çağdaş Hukukçular Derneği, Genç Umut Grubu ve Üniversiteli Kadınlar katıldı. Toplantıda, bekâret kontrolünün ne denli yaygın olduğu ve nasıl meşrulaştırıldığına dair tanıklıklar paylaşıldı. Ayrıca, “Bekâret kontrolüne hayır, bedenimiz bizimdir” kampanyasının hedefleri ve kapsamı tartışıldı. Kampanya, iki ayda bir yayımlanan Yeter dergisi aracılığıyla söylemini geliştirerek daha geniş kesimlere ulaştı.

 

Bekâret kontrolleri uzun yıllar boyunca kadınlar üzerinde bir baskı aracı olarak kullanıldı. Bu uygulamaya yönelik ilk resmi sınırlama, 21 Ekim 1998 tarihinde Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan genelge ile geldi. Genelgede, bekâret kontrolünün yalnızca takibi şikâyete bağlı suçlarda ve “rızaya dayalı” cinsel saldırı durumlarında hâkim kararıyla; gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde ise Cumhuriyet savcısının yazılı izniyle yapılabileceği belirtildi. Ardından, 2002 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu’nun 287. maddesi ile bekâret kontrolü (genital muayene) uygulamasına yasal sınırlama getirildi. Bu maddeye göre, kadınları bu muayeneye zorlayan ya da muayeneyi gerçekleştiren kişiler hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezası öngörüldü. 

 

Tarihte öne çıkan diğer önemli gelişmeler şöyle:

 

2019: Kongra Star ve Efrîn Meclisi Kadın Komisyonu öncülüğünde ilk defa erkekler için “Şehîd Rûken Eğitim Devresi” gerçekleştirildi. 

 

2020: Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) 15 Haziran’da Edirne’den ve Hakkari’den başlattığı “Darbeye Karşı Demokrasi Yürüyüşü”nün Edirne kolu, HDP Kadın Meclisi’nin “Kadın Mücadelesi Her Yerde” kampanyası kapsamında İstanbul’dan Kandıra F Tipi Cezaevi’ne “Mor Konvoy” oluşturdu.

 

2022: Birçok dizide rol alan oyuncu Yonca Türkman, Gaziosmanpaşa’da 15’inci kattaki evinin balkonundan düşerek şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.