Dîlan Babat

 

SILÊMANÎ - Zoya El Ef ke tewrê kongreya NADA'yî bî, dîyar kerd ke cinî Afganîstan de problemê bîyayîş û xelayî ciwîyenê û va: “Ma nêeşkenê destûr bidê bêvengkerdişê cinîyan. Ganî ma hewl bidê ke cinî bêrê vînayîş.”

 

2021. de badê ke Talîban Afganîstanî kerd binê kontrolê xo hetê cinîyan de problemê komelî, kulturî û ekonomî zî rî dayî. Rejîmê Talîbanî bi hawayêko sîsmatîk heqê cinîyan sînor kerd û bîyayîşê cinîyan ê wareyê îstîmlakî de sewîyeyêka pîl de ame sînorkerdiş. Heqê perwerdeyî destê mîlyonan tut û cinîyan ra ame girewtiş.

 

Aktîvîsta Cinîyan a Afganîstanî Zoya El Efku tewrê kongreya NADA'yî bî, derheqê rewşa cinîyanê Afganîstanî de qisey kerd.

 

Ma wazenê hişmendî awan bikerê’

 

Zoya El Ef dîyar kerd ke ê Berlîn de komêke yê, cinîyê Afganîstanî ra awan benê û va: “Ma kampanyayê protestoyî, protestoyan pê anê. Ma têgêrayîşê paştdayîşî de ca gênê û hewl danê ke Afganîstan rojeve de bimano. Amancê ma o yo ke babeta Afganîstanî nêro xovîrrakerdiş û planê vernî de ca bigîro. Semedo ke ma bale biancê Peymana Doga û semedê Talîban nêkewo prosesê meşrûbîyayîşî, hewl danê ke hişmendî awan bikerê.”

 

Rêxistinêke ke xo bi xo rêxistin keno

 

Zoya El Ef bale ant kongreya NADA'yî ser û va, kongre xeylêk baş derbas bî û çîyê ke cinîyê Afganî ciwîyenê qalî kerd. Zoya El Ef wina va: “Ma kolektîfêk ke xo bi xo rêxistin kenê yê. Ma paştdayîşê dewlete nêgînê û ma girêdayeyê sazgehêk nîyê. Nê semedî ra zî ma bi rehetî eşkenê derheqê rewşa Afganîstanî de qisey bikerê. Eynî wextî de berpirsyarîyê merkezê emperyalî zî anê ziwan. Ganî ma destûr nêdê sansur.”

 

Cinî xela dir rî bi rî yê

 

Zoya El Ef wina qedêna: “2021î ra heta nika ma rewşa Afganîstanî tîya de qisey kenê. Rewşa uca resaya felaket. Welat xelayî dir rî bi rî yo. Caardişê talîbanî tesîrêk pîl şarî ser o keno. Lîderê Talîbanî dinya de gêrenê û semedê berjewendiyê xo faliyetê lobî kenê. Rewşa cinîyan qet baş nîya. Nêeşkenê bixebitîyê, herême ra nêeşkenê vejîyê û nêeşkenê debare bikerê. 40 serrê peyîn de xeylêk camêrdî merdî û nê semedî ra xeylê xo mecbûr ê debara keyeyê xo bikerê. Cinî nêeşkenê şêrê unîversîta. Dayeyê întîxaran zêde bî. No zerrîya merdiman dejneno. Ganî ma destûr nêdê bêvengkerdişê cinîyan. Ganî ma hemverê nê de vinderê.”